سرور پیامبران مرسل و گرامى ترین اولینان و آخرینان ، که درود خدا بر او و دودمان گرامیش باد! گفت : هر گاه ، دل مؤمن ، از بیم خدا به لرزه در آید، گناهان از او فرو ریزد، چنان که برگ از درخت فرو ریزد.
و نیز فرمود: بنده ، تا آنگاه که بلا را نعمت نشمرد، و آسایش را رنج خویش نداند، در شمار مؤمنان نیاید. چه سختى هاى دنیا، نعمت هاى آخرتند و آسودگى هاى دنیا، رنج آن .
و نیز از اوست که : - برترین درودها و کامل ترین سلام ها نثار او باد! - که : خداى تعالى گفت : چون بنده اى از بندگان خویش را به رنجى در بدن یا مال ، یا فرزند، دچار سازم ، و آن را به بردبارى پذیرا شود، از آن ، شرم دارم که وى را میزان نهم و یا او را نامه عمل بگذارم .
عوالم کلى ، به دو عالم منحصر مى شود: یکى ، (عالم خلق )، که با یکى از حواس پنجگانه ظاهرى حس مى شود و دیگرى ، (عالم امر) است ، که به حس در نمى آید. همچون (روح ) و (عقل ) و پروردگار فرموده است : (الا له الخق و الامر تبارک الله رب العالمین )
و بسا! که از این دو (عالم ) به (عالم ملک و ملکوت ) و (عالم شهادت و غیب ) و (ظاهر و باطن ) و (بر و بحر) و عباراتى جز این ها تعبیر شود. و آدمى ، موجودى ست جامع ، میان این دو عالم . چه ، تن او، نمومه اى از عالم خلق است و روحش از عالم امر. خداى تعالى فرموده است : (یسئلونک عن الروح قل : الروح من امر ربى )
و روح آدمى ، پیش از هستى دیگر آفریدگان ، در دریاى حقیقت پروردگارى شناور بود، و از عنایت ازلى که حامل آن بود، برخوردارى داشت . خداى تعالى مى فرماید: (و لقد کرمنابنى آدم و حملناهم فى البر والبحر)
سپس ، این روح ، در تن ، به امانت سپرده شد، تا کسب کمال کند و برخى آمادگى ها تدارک بیند که بى آن ، ممکن نبود، تا بدان برسد. آنگاه به اصل خود باز مى آید و در منشاء خویش شناور مى شود، و به دریاى حقیقت مى رسد. در حالى که آماده پذیرش فیض هاى جلال و جمال الهى و اشراق سر مدى شده باشد. کشکول شیخ بهایی-دفتر پنجم
